ΒΙΒΛΙΟ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ
Βιβλιόδετος Τόμος | Σελίδες 450 | Διάσταση 15χ21 | 2013
Πατερικα
A+
A
A-

32. Ἀγωνίζου καί πάλι ἀγωνίζου καί θά ἔρθει ἡ ὠφέλεια

Ἀγωνίζου καί πάλι ἀγωνίζου καί θά ἔρθει ἡ ὠφέλεια

 Ἀπό τήν πείρα συγχρόνων γερόντων

 

Κεντρική διάθεση:  Ἐκδόσεις «Τό Περιβόλι τῆς Παναγίας»

https://toperivoli.gr/product/αγωνίζου-και-πάλι-αγωνίζου-και-θα-έρθε/

 

Περιεχόμενα

Εἰσαγωγικό σημείωμα 9

Νά μαθητεύουμε ἔτσι

πού νά ἀλλάζει ἡ καρδιά 13

Πνευματική ζωή: τέχνη τεχνῶν! 31

Ἔτσι νά ἀγωνίζεσθε στήν πνευματική ζωή,

ἁπλά, ἁπαλά, χωρίς βία 50

Ἔχεις διάθεση νά ἀφήσεις τόν ἑαυτό σου

καί νά ἀκολουθήσεις τόν Χριστό; 71

Ἡ πνευματική ἐργασία νά γίνεται μυστικά

στά βάθη τῆς ψυχῆς σας 92

Φῶς Χριστοῦ θά πλημμυρίσει τήν ψυχή σας 113

Τό μυστικό τῆς πνευματικῆς ζωῆς:

νά ἔχουμε συνέχεια τή μνήμη τοῦ Θεοῦ  137

Ὅταν ἔχεις μέσα σου τόν Χριστό,

παύει ἡ ἁμαρτία 162

Τό θέλημα τοῦ Θεοῦ εἶναι ὁ ἁγιασμός μας 181

Ὁ Κύριος περιμένει νά πᾶς μέ ἐμπιστοσύνη 201

Εἶσαι κι ἐσύ γιά τή σωτηρία 221

Ἡ ἀντιμετώπιση τοῦ κακοῦ

γίνεται μέ τή θεία χάρη 236

Τήν καρδιά μας ζητάει ὁ Χριστός 258

Τί μπορεῖ νά μᾶς κάνει ὁ διάβολος; 276

Περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλον

ἔχουμε συγγένεια μέ τόν Χριστό 295

«Ἡμάρτηκα, Σῶτερ,

δός μοι τήν συγχώρησιν καί σῶσόν με» 317

Ὅταν δίνεσαι στόν Θεό, λυτρώνεσαι 338

…ὅμως ἀγωνίζομαι. Θέλω νά γίνω πιό καλός 359

Νά προσέξουμε τά βιώματα τῶν ἁγίων 380

Ἄσε τόν Θεό νά σέ προχωρήσει 395

Τό χειρότερο πράγμα

γίνεται ἡ μεγαλύτερη εὐλογία 412

Νά νιώθουμε ὅτι ἀναπνέουμε

μέσα στήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ  426

 

Εσαγωγικό σημείωμα

Στά ἑξήντα σχεδόν χρόνια διακονίας τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, τό θέμα πού κυριαρχεῖ στήν ὅλη διδαχή τοῦ π. Συμεών εἶναι τό θέμα τοῦ πνευματικοῦ ἀγῶνος. Ἐκεῖνο πού κυρίως τονίζει ὁ π. Σ. εἶναι ὅτι δέν φτάνει ἁπλῶς νά ἀγωνίζεται κανείς, ἀλλά χρειάζεται νά ξέρει πῶς νά ἀγωνίζεται καί νά παίρνει σέ κάθε περίπτωση τή σωστή στάση ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καί τῆς ὅποιας πραγματικότητος. Ἕνα ἐπίσης χαρακτηριστικό στοιχεῖο τῆς διδαχῆς του εἶναι τό αἰσιόδοξο πνεῦμα –ὅλα εἶναι ἁπλά, ὅλα εἶναι εὔκολα· καλύτερα δέν γινόταν– μέ τό ὁποῖο ἀντιμετωπίζει τό καθετί, ἀλλά καί ἡ αἰσιοδοξία πού ἐμπνέει στόν κάθε μετανοοῦντα ἁμαρτωλό καί στόν κάθε ἀγωνιζόμενο πνευματικά χριστιανό. Τό πνεῦμα αὐτό ἄλλωστε, τό αἰσιόδοξο, τό βρίσκουμε στή ζωή καί τά ἔργα τῶν πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας.

Στίς ἀρχές τοῦ 2010 ὁ π. Συμεών ξεκίνησε μιά σειρά ὁμιλιῶν, στίς ὁποῖες διαβάζει ἀπό βιβλία συγχρόνων γερόντων (ἤ ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας) καί ἐμβαθύνει μέσα ἀπό τή δική του πνευματική ἐμπειρία. Τό περιεχόμενο τοῦ ἀνά χεῖρας βιβλίου ἀποτελοῦν οἱ ὁμιλίες πού ἔγιναν τό 2010 μέ βάση τόν λόγο «Περί τοῦ πνευματικοῦ ἀγῶνος» τοῦ π. Πορφυρίου ἀπό τό βιβλίο «Βίος καί Λόγοι».

Φρονοῦμε ὅτι τό βιβλίο τοῦ π. Πορφυρίου ἔγινε ἀφορμή νά ἐκφράσει ὁ π. Σ. τίς δικές του πνευματικές ἐμπειρίες, ἔτσι ὥστε μέσα στίς ὁμιλίες αὐτές νά βρίσκουμε συμπυκνωμένη ὅλη τή διδαχή του, πού ἐκφράζεται καί μέ τόν τρόπο πού διατυπώνει τίς προσωπικές του ἐμπειρίες ὁ π. Πορφύριος. Οἱ σελίδες πού ἀκολουθοῦν μᾶς φανερώνουν τά μυστικά τῆς πνευματικῆς ζωῆς (π.χ., νά ἀγωνίζεσθε ἁπλά, ἁπαλά, χωρίς βία), τήν τέχνη τοῦ πνευματικοῦ ἀγῶνος (π.χ., κάθε προσβολή τοῦ πονηροῦ νά τήν ἀντιμετωπίζετε μέ τήν περιφρόνηση), καί τί εἶναι αὐτό πού βλέπει τελικά ὁ Θεός σέ κάποια ψυχή καί τήν κάνει κατοικητήριο τῆς χάριτός του (ἡ ταπείνωση καί ἡ ἀγάπη ἑλκύουν τή χάρη τοῦ Θεοῦ).

«Κάθε μέρα –τονίζει ὁ π. Συμεών– νά θυμάστε ὅτι τά πράγματα εἶναι ἁπλά, εὔκολα, καί ὁ λόγος πού ταλαιπωρούμαστε καί δέν προκόπτουμε εἶναι ὅτι δέν τοποθετούμαστε σωστά ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Εἶναι μιά διαστροφή αὐτή τοῦ ἀνθρώπου, καί χαρά σ᾿ ἐκεῖνον πού ἐγκαίρως θά τό καταλάβει καί θά θελήσει νά προσγειωθεῖ καί νά προσαρμοστεῖ πρός τό πῶς τά οἰκονομεῖ ὁ Θεός. Πρέπει ὅμως νά φύγει ἀπό μέσα μας ἡ ἰδέα πού ἔχουμε γιά τόν ἑαυτό μας, ἡ ὑπερηφάνεια καί ὁ μεγάλος ἐγωισμός μας».

«Ἐγώ –ἐξομολογεῖται ὁ ὁμιλητής– ἔχω καημό καί πρόβλημα, ἄς ποῦμε, πού βλέπω τόν ἕναν, τήν ἄλλη νά ὑποφέρουν. Ὑποφέρουν ἀπό κάποια πράγματα πού ἔχουν κολλήσει μέσα τους καί τά κρατοῦν σάν νά εἶναι περιουσία καί θησαυρός, ἐνῶ εἶναι ὅ,τι πιό ἀρνητικό. Τί τά κρατᾶς; Εἶναι καημός, εἶναι πόνος νά βλέπεις τόν ἕναν, τόν ἄλλο πού ἔχουν κάποιο βάρος, κάποιο παράπτωμα, κάτι κακό, κάτι πού ἔχει κολλήσει ἐπάνω τους καί τούς κάνει ὅ,τι θέλει. Κι ἐκεῖνο πού χρειάζεται εἶναι ἁπλά-ἁπλά νά θελήσουν νά τό δοῦν, νά ταπεινωθοῦν, νά τρέξουν στόν Χριστό, καί λυτρώνονται. Αὐτό πού τόσο πολύ τονίζει ὁ π. Πορφύριος: ἄσ᾿ το τό κακό –ἄσε τούς λογισμούς, τή βαριεστημάρα πού νιώθεις, τήν ἀκεφιά πού ἔχεις, ἄσ᾿ τα ὅλα ἐκεῖνα πού δέν θέλει ὁ Θεός– ἄσ᾿ τα καί τρέξε στόν Χριστό».

«Τό θεωρῶ πάρα πολύ σοβαρό ἀπό ἀπόψεως πνευματικοῦ ἀγῶνος –ἐπιμένει ὁ ὁμιλητής– τό νά ἀφήνει κανείς τό κακό καί νά στρέφεται πρός τόν Χριστό. Ἄσ᾿ το τό κακό. Τρέξε στό καλό. Κι ἐδῶ εἶναι προσωποποιημένο τό καλό, πού εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός.

»Ἄς προσπαθήσουμε, παρακαλῶ, νά τό πιάσουμε τό πνεῦμα αὐτό. Ἄν λάβουμε ὑπ᾿ ὄψιν μας ὅτι στά χρόνια μας ἀρκετές ψυχές εἶναι λίγο ἄρρωστες μέ μελαγχολίες κτλ. καί ἀγριεύουν, θά ἔλεγα ὅτι εἶναι καί λίγο τέχνη ἡ πνευματική ζωή. Εἶσαι τί εἶσαι· ἔτσι ἁπλά νά πᾶς στόν Χριστό: ῾῾Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με᾿᾿. Εἶναι δεδομένο ὅτι, ὅποιος καί νά εἶσαι, ὁ Χριστός σέ δέχεται».

Καί μᾶς διαβεβαιώνει ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς του ὁ ὁμιλητής: «Ὅσο περισσότερο ἐπιμένει τό κακό μέσα μας, ὅσο περισσότερο ἐπιμένει ἡ ἐπανάσταση καί ἡ ἀντίδραση μέσα μας, τόσο πιό σίγουροι νά εἴμαστε, ἀδελφοί μου, ὅτι κάποιο μεγάλο θαῦμα θά κάνει ὁ Θεός στήν ψυχή μας. Τί ἄλλο θέλουμε;»

 

 

Ἀποσπάσματα ἀπό τό βιβλίο

Βλέπετε πόσο ἁπλά εἶναι. Αἰσθάνεσαι ὅτι σέ κυριεύει ὁ ἐγωισμός. Ἁπλά-ἁπλά, λοιπόν, ἐσύ τρέξε νά ἀγαπήσεις τόν Χριστό λέγοντας τήν εὐχή, σκεπτόμενος τόν Χριστό, σκεπτόμενος τά λόγια τοῦ Χριστοῦ κτλ. Ὁπότε, ἀφ᾿ ἑνός μαραίνεται, ξηραίνεται ἡ κατάσταση ἡ ἀρνητική, ἀφ᾿ ἑτέρου ἡ ὅλη δύναμη τῆς ψυχῆς στρέφεται πρός τόν Χριστό. Διότι ὁ ἄνθρωπος ἔχει μιά κάποια δύναμη, ἔχει μιά κάποια ἔφεση, εἶναι φτιαγμένος ἀπό τόν Θεό νά ἀγαπήσει τελικά τόν Θεό. Καί προκόπτει χωρίς –πῶς νά ποῦμε;– νά καταβάλλει ἰδιαίτερο κόπο καί χωρίς νά πηγαίνει χαμένος ὁ ὅποιος ἀγώνας του.

Ἐφόσον εἴμαστε βαπτισμένοι, ντυθήκαμε τόν Χριστό. Καί καθόλου-καθόλου δέν ἐμποδίζεσαι, ὅποιος καί νά εἶσαι καί ὅ,τι κι ἄν αἰσθάνεσαι, νά στραφεῖς πρός τόν Χριστό. Ἀντί δηλαδή νά τρώγεσαι μέ τόν ἑαυτό σου καί τάχα νά θέλεις νά τόν διορθώσεις, πήγαινε στόν Χριστό. Ὁ Χριστός εἶναι δικός σου· εἶσαι τοῦ Χριστοῦ πλάσμα. Λοιπόν, στρέψε πρός τά κεῖ τόν ἑαυτό σου μέ ἁπλότητα, μέ ταπείνωση, μέ καλή διάθεση. Ἔτσι ἁπλά. Εἶναι μιά ἀλήθεια αὐτό.

Ὅταν ἐσύ κάνεις ἀγώνα, ἄς ποῦμε ἔτσι, γιά νά διορθώσεις τόν ἑαυτό σου, ἀλλά μένεις ἐκεῖ καί δέν παίρνεις ἀφορμή γιά νά τρέξεις στόν Χριστό, πού δίνει τό Πνεῦμα τό Ἅγιο, πού δίνει τή χάρη, πού ἀνακαινίζει τόν ἄνθρωπο, πού θανατώνει τόν παλαιό ἄνθρωπο καί σέ κάνει νέο ἄνθρωπο, εἶναι πολύ φτωχό αὐτό πού κάνεις.

Βλέπετε, ἐμεῖς κάνουμε πιό πολύ ἀρνητικό ἀγώνα. Δέν γίνεται ὅμως τυχαῖα αὐτό. Διότι μέ τό νά πᾶς στόν Χριστό, νά ριχτεῖς στήν ἀγκαλιά του, νά τόν ἀγαπήσεις, νά τόν ἀκολουθήσεις, φοβᾶσαι ὅτι θά χάσεις τόν ἑαυτό σου, καί ἔτσι ἀποφεύγεις νά πᾶς. Ἐνῶ τό ἄλλο, τό νά κάνεις ἀγώνα, π.χ., νά περιορίσεις λίγο τήν ὀργή, τίς ἄλλες κακίες κτλ., τό κάνεις, ἀλλά ζεῖ καί βασιλεύει ὁ ἑαυτός σου. Λοιπόν, γίνεται ὁ κόπος χωρίς νά ἔχει τά ἀποτελέσματα πού πρέπει νά ἔχει, καί καμιά φορά μάλιστα ὁ κόπος εἶναι περισσότερος ἐδῶ. Σ᾿ αὐτό ἐπιμένει ὁ π. Πορφύριος.

Ἔχεις μέσα σου καταστάσεις πού ἀγριεύουν τήν ψυχή σου. Ἔχεις μέσα σου καταστάσεις πού σέ κάνουν νά νομίζεις ὅτι σάν νά σέ ἀδικεῖ ὁ Χριστός καί ἀνάλογα νιώθεις καί συμπεριφέρεσαι. Ὅταν τ᾿ ἀφήσεις αὐτά –ὅτι νιώθεις ἔτσι, νιώθεις· μή δίνεις ὅμως σημασία– καί ἀρχίσεις νά λές τήν εὐχή «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με», ἐφόσον ξέρεις ὅτι ὁ Χριστός εἶναι ὁ Χριστός, ὁ ὁποῖος ὄχι ἁπλῶς μᾶς ἀγαπάει ἀλλά θυσίασε τόν ἑαυτό του, ἀνοίγει ὁ δρόμος. Λέγοντας δηλαδή τήν εὐχή καί τρέχοντας στόν Χριστό μέ ἀφοσίωση, μέ ἀγάπη, χωρίς παράπονο, χωρίς μιά πικρία μέσα σου ὅτι τάχα σέ ἀδικεῖ, ὅτι τάχα δέν σέ προσέχει, ἀνοίγει ὁ δρόμος. Ἡ ἀγάπη ἀνοίγει τόν δρόμο, καί φέρεσαι μέ ἀγάπη πρός πᾶσαν κατεύθυνσιν. Δηλαδή, ὅπως κι ἄν σοῦ μιλήσει ὁ ἄλλος, ἐσύ δέν θά ἐπηρεαστεῖς ἀπό αὐτό πού λέει, πού κάνει –πού δέν σοῦ μιλάει καλά– διότι ἔχεις μέσα σου ἀγάπη. Κατ᾿ ἀρχήν ὁ ἄνθρωπος εἶναι πλασμένος ἀπό τόν Θεό ἔτσι: ἅμα ἄνθρωπος ἅμα καί ἀγάπη, ἅμα καί νοῦς, ἅμα καί τάση πρός τόν Θεό, πρός τήν ἀρετή. Μέ τήν ἀγάπη λοιπόν ἀνοίγει ὁ δρόμος. Ὄχι ἁπλῶς μέ τήν ἀγάπη πρός τούς ἄλλους –πού καί αὐτό εἶναι: τούς ἀγαπᾶς ὅλους· καί στό σπίτι μέσα ἀγαπᾶς τούς δικούς σου καί τούς γείτονες τούς ἀγαπᾶς καί τόν ἐχθρό σου τόν ἀγαπᾶς καί κάποιον πού σέ ἔβλαψε τόν ἀγαπᾶς– ἀλλά μέ τήν ἀγάπη εἰδικότερα πρός τόν Θεό μας, πρός τόν Χριστό μας, ἡ ὁποία εἶναι ἀγάπη καί πρός πᾶσαν κατεύθυνσιν.

Ὅπως εἶναι τώρα στά χρόνια μας οἱ ἄνθρωποι, ὅλοι λίγο πολύ ἔχουν ἀρρωστημένη κατάσταση. Δηλαδή ἄλλοι ἔχουν μιά κάποια μελαγχολία, μιά κάποια κατάθλιψη. Ἄλλοι συνέχεια ἔχουν μιά κακία, ἕνα μίσος, καθώς συνέχεια ἔχουν μέσα τους τήν αἴσθηση ὅτι εἶναι ἀδικημένοι, ὅτι σέ ἄλλους πού δέν εἶναι καλοί ἄνθρωποι τούς ἔρχονται ὅλα καλά ἐνῶ σ᾿ αὐτούς ὄχι. Καί κυριαρχεῖ μέσα τους αὐτή ἡ κακή πλευρά τῶν πραγμάτων. Λοιπόν, ὅπως ἔχουμε πεῖ γενικῶς, μήν προσέχεις τό κακό, μήν προσέχεις τήν κακή πλευρά, μήν προσέχεις τήν ὅποια κακή κατάσταση. Τή συνειδητοποιεῖς ὅτι ὑπάρχει. Ἀλλά ἄσ᾿ την, ἄσ᾿ την.

Θά χρειαστεῖ κανείς ἔτσι νά προσπαθήσει. Ἄς ἀποτυγχάνει. Θά βοηθηθεῖ τουλάχιστον νά ταπεινωθεῖ. «Πώ πώ, τί χάλια εἶμαι ἐγώ! Πῶς εἶμαι ἔτσι!» Ταπεινώνεται σιγά-σιγά, καί μετά δέν ἔχει δυσκολία νά ἀφεθεῖ στόν Χριστό. Ὅταν δέν εἶσαι ταπεινός, δέν μπορεῖς νά ἀφεθεῖς στόν Χριστό, ὁπότε, ἄν μή τι ἄλλο, προσπαθεῖς μόνος σου νά γίνεις καλός, γιατί ἐσύ δέν εἶσαι ὅ,τι νά ᾿ναι, εἶσαι τό κάτι ἄλλο. Πῶς λοιπόν, ἔτσι ὤν, μέσα στά πάθη, θά ἀφεθεῖς στόν Χριστό; Ὄχι. Πρέπει νά διορθωθεῖς καί μετά. Κάπως ἔτσι, νομίζω, φρονεῖ ὁ μή ταπεινός ἄνθρωπος: δέν καταδέχεται νά πάει στόν Χριστό ἔτσι ἁμαρτωλός ὅπως εἶναι, γεμάτος πάθη, γεμάτος ἀρρωστημένες καταστάσεις. Δέν καταδέχεται. Δέν εἶναι μόνο ὅτι ἔρχεται ἡ σκέψη: «Ἄραγε θά μέ δεχτεῖ ὁ Χριστός; Ἄραγε θά μέ βοηθήσει; Ἄραγε θά μέ ἐλεήσει;» Μέ τήν ἔννοια δηλαδή: «Τόσο κακός πού εἶμαι ἐγώ, πῶς θά μέ βοηθήσει ὁ Χριστός;» Δέν εἶναι μόνο αὐτό. Ἄν ἐπιτρέπεται, ἐξ ὅσων ἐγώ καταλαβαίνω, εἶναι πιό πολύ ὅτι δέν καταδέχεσαι. Δέν καταδέχεσαι ἔτσι νά πᾶς πρός τόν Χριστό καί νά αἰσθανθεῖς ὅτι πέρα γιά πέρα δωρεάν προχώρησε ἡ ψυχή σου πρός τό καλό, πρός τήν καλή κατάσταση, καί βρῆκε τόν Χριστό, καί ζητάει, διά τῆς εὐχῆς «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με», τόν Χριστό, ζητάει τή χάρη τοῦ Χριστοῦ.

Ὅποιος ἀσχολεῖται εἰδικότερα μέ τήν εὐχή, τελικά ὡς στόχο ‒ἄν μποροῦμε νά τό ποῦμε αὐτό‒ ἔχει τό νά φτάσει στό σημεῖο νά βιώνει ἔτσι: χωρίς νά χρειάζεται πάντοτε νά ἔχει ἰδιαίτερη προσοχή, καθώς θά ἀσχολεῖται ἴσως καί μέ ἄλλα πράγματα, νά γίνει συνήθεια μέσα του νά λέει συνεχῶς τήν εὐχή. Νά συντονίζεται αὐτή ἡ ἐργασία μέ τήν εἰσπνοή καί τήν ἐκπνοή. Εἰσπνέει κανείς καί, τρόπον τινά, βάζει μέσα του τό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ –ὅπως, χωρίς νά προσέχει ἰδιαίτερα, εἰσπνέει τόν καθαρό ἀέρα, τό ὀξυγόνο– καί ἐκπνέει βγάζοντας τό δηλητήριο πού ἔχει μέσα του. Πάντως, κανείς δέν ἐμποδίζεται νά ἔχει συνεχή μνήμη τοῦ Θεοῦ. Καί ὄχι μόνο δέν ἐμποδίζεται, ἀλλά καί ὁ καθένας καλεῖται νά ἔχει στόν νοῦ του ἀλλά καί στήν καρδιά του καί στό ὅλο εἶναι του τόν Θεό.

Τώρα προπαντός πού ἦρθαν ἔτσι τά πράγματα καί χάνουν πολλές ἐξωτερικές ἐλπίδες οἱ ἄνθρωποι, καθώς δέν θά ὑπάρχουν καί περιθώρια γιά νά γλεντοῦν καί νά χάνουν τόν καιρό τους καί νά ἁμαρτάνουν ἀπό δῶ καί ἀπό κεῖ, εἶναι μιά καλή εὐκαιρία οἱ χριστιανοί τουλάχιστον, ὅσοι ἔχουν διάθεση, νά ἐπιμείνουν σ᾿ αὐτή τήν ἐργασία: Μνημονευτέον τοῦ Θεοῦ μᾶλλον ἤ ἀναπνευστέον. Νά ἐνθυμούμεθα πιό πολύ τόν Θεό ἀπ᾿ ὅ,τι ἀναπνέουμε. Συνεχῶς ἀναπνέουμε, ἑπομένως συνεχῶς νά μνημονεύουμε τόν Θεό, νά ἔχουμε μέσα μας τόν Θεό, ὄχι μόνο θεωρητικά ὡς ἐνθύμηση, ἀλλά αὐτό σιγά-σιγά νά γίνεται βίωμα. Ὅπως ἐκεῖνος πού πηγαίνει στό βουνό, στόν καθαρό ἀέρα: κάνει κατ᾿ ἀρχήν μερικές βαθιές εἰσπνοές καί ἐκπνοές, καί μετά αἰσθάνεται ὅτι μέσα του εἶναι ὁ καθαρός ἀέρας, εἶναι τό φρέσκο-φρέσκο καί καθαρό ὀξυγόνο.